Raamwerken
Er zijn wereldwijd vele spirituele, mystieke en filosofische tradities die elk hun eigen "raamwerk
bieden om het goddelijke potentieel van de mens te begrijpen en realiseren.
Hieronder geef ik je een overzicht van de belangrijkste raamwerken die naast het
Chakra-systeem (Hindoeïstisch/Boeddhistisch) bestaan:
Elk raamwerk is als een unieke kaart naar dezelfde innerlijke bestemming:
verlichting, zelfrealisatie, of eenheid met het goddelijke.
1. Kabbala
(Joods Mystiek Systeem)
Kernidee:
De Kabbalistische Levensboom bestaat uit 10 sefirot (energiecentra) die goddelijke kwaliteiten representeren. Het is een pad van spirituele ascentie en innerlijke integratie.
-
Doel: Terugkeren naar eenheid met God (Ein Sof)
-
Belangrijke concepten: Licht, eenheid, dualiteit, mystieke vereniging
Vergelijkbaar met chakra’s:
-
De sefirot zijn als chakra’s... elk staat voor een kracht (bijv. wijsheid, liefde, discipline).
-
De Levensboom verbindt hemel en aarde: lichaam ↔ ziel ↔ God.
1. Kabbala
De Levensboom in detail
-
10 Sefirot (emanaties van het goddelijke):
- Keter (Kroon – pure wil)
- Chokhmah (Wijsheid)
- Binah (Begrip)
- Chesed (Liefde / Genade)
- Gevurah (Discipline / Macht)
- Tiferet (Schoonheid / Harmonie)
- Netzach (Overwinning / Volharding)
- Hod (Eer / Intellectuele Glans)
- Yesod (Fundament – brug naar de fysieke wereld)
- Malkuth (Koninkrijk – materiële wereld)
-
De 4 werelden (van abstract naar manifest):
-
Atziluth (Goddelijke wereld)
-
Beriah (Schepping)
-
Yetzirah (Vorming)
-
Assiah (Actie)
-
-
Pad van ascentie: De ziel daalt neer van Keter naar Malkuth (incarnatie) en stijgt terug op (verlichting).
3. Sufisme (Islamitische mystiek)
Kernidee:
Een liefdevolle reis naar God via het hart, waarbij het ego geleidelijk wordt afgelegd. Bekend van Rumi en de Derwisjen.
-
Doel: Fana' – het oplossen van het ego in het goddelijke
-
Methodes: Dhikr (herhaling van heilige namen), poëzie, dans, muziek, dienstbaarheid
Raamwerk:
-
7 stadia van de ziel (zoals "de bevelende ziel" → "de tevreden ziel")
-
Spirituele stations (maqamāt) en spirituele toestanden (ḥāl)
3. Sufisme – Diepere lagen van de ziel
-
7 Stadia van de Ziel (Nafs):
- De bevelende ziel (Nafs al-Ammarah)
- De zelfverwijtende ziel (Nafs al-Lawwama)
- De geïnspireerde ziel (Nafs al-Mulhama)
- De kalme ziel (Nafs al-Mutma’inna)
- De tevreden ziel (Nafs al-Radiyya)
- De tevreden makende ziel (Nafs al-Mardiyya)
- De volmaakte ziel (Nafs al-Kamila)
-
Liefde als sleutelpad:
De geliefde en de minnaar versmelten (God ↔ ziel) -
Poëzie & dans als spiritueel voertuig
(bijv. Rumi, de dansende derwisjen)
2. Christelijke mystiek
Kernidee:
Verlichting komt door het hart, overgave, en de directe ervaring van Gods aanwezigheid (vaak via Jezus). Denk aan mystici zoals Meester Eckhart, Teresa van Ávila en Johannes van het Kruis.
-
Doel: Vereniging met God via de ziel
-
Belangrijke stadia: Zuivering → verlichting → vereniging (de "mystieke weg")
Raamwerk:
-
Innerlijke stilte (via contemplatief gebed)
-
Het ‘lege zelf’ om ruimte te maken voor de Heilige Geest
-
De “donkere nacht van de ziel” als transformatieproces
2. Christelijke mystiek
Drievoudig pad
-
1. Zuiveringsweg (via purgativa):
-
Berouw, zelfonderzoek, nederigheid
-
Breken met zonde/gehechtheid
-
-
2. Verlichtingsweg (via illuminativa):
-
Intieme ervaring van God
-
Wijsheid, inzicht, liefde
-
-
3. Verenigingsweg (via unitiva):
-
Mystieke eenwording (zoals bij Teresa van Ávila of Johannes van het Kruis)
-
Ziel wordt één met Gods wil
-
-
Andere elementen:
-
Heilige Geest als innerlijke gids
-
De donkere nacht van de ziel als noodzakelijke crisis vóór spirituele eenwording
-
Opmerking:
Niet alle mystieke stromingen binnen het christendom leggen dezelfde nadruk op mystieke vereniging, sommige zijn meer theologisch, anderen extatisch (zoals de hesychasten in de oosterse kerk).
4. Hermetisme (westerse esoterie)
Kernidee:
“Zo boven, zo beneden.” De mens is een microkosmos van het universum. Door innerlijke alchemie transformeert men het zelf van lood naar goud (verlichting).
-
Doel: Zelfvergoddelijking door kennis en zuivering
-
Bekend werk: Corpus Hermeticum
Praktijken:
-
Meditatie, visualisatie, astrologie, rituelen
-
Geheime kennis van universele wetten (Hermetische principes zoals polariteit, trilling, oorzaak-gevolg)
4.1. Hermetisme – De 7 Universele Wetten
-
Mentalisme – Alles is geest
-
Overeenstemming – Zo boven, zo beneden
-
Trilling – Niets is stil, alles beweegt
-
Polariteit – Alles heeft zijn tegenpool
-
Ritme – Alles komt en gaat in cycli
-
Oorzaak en gevolg
-
Geslacht – Alles heeft mannelijke/vrouwelijke principes
-
Innerlijke alchemie:
Transformatie van bewustzijn (niet letterlijk goud maken)
“Niet doen van kwaad, het doen van het goede, het zuiveren van de geest — dit is de leer van de Ontwaakten.”
Dhammapada vers 183
(Pali: “Sabba pāpassa akaraṇaṁ, kusalassa upasampadā, sacitta-pariyodapanaṁ — etaṁ buddhāna sāsanaṁ.”)
5. Taoïsme (China)
Kernidee:
Leef in harmonie met de Tao.. de natuurlijke stroom van het universum.
Forceren = disharmonie.
Meegaan = verlichting.
-
Doel: Onsterfelijkheid of verlichting via innerlijke alchemie
-
Belangrijke concepten: Yin-Yang, Wu Wei (niet-doen), Chi (levensenergie)
Praktijken:
-
Qigong, Tai Chi, meditatie, ademwerk
-
Innerlijke organen verbonden met emoties (zoals in het chakra-systeem)
5.1. Taoïsme – Innerlijke alchemie
-
3 Dantians (energiecentra):
-
Laag (onderbuik): Jing (essentie)
-
Midden (hartgebied): Qi (energie)
-
Hoog (voorhoofd): Shen (spirit)
-
-
Do-In & Qigong:
Oefeningen om chi te zuiveren en laten stromen -
Innerlijke alchemie:
Transformatie van Jing → Qi → Shen → leegte → onsterfelijkheid -
5 elementen:
Hout, vuur, aarde, metaal, water – in jezelf én in de natuur
6. Zen en Mahayana Boeddhisme
Kernidee:
Verlichting is hier en nu — je hoeft niets toe te voegen. Het ego lost op in het directe gewaarzijn.
-
Doel: Satori – plotseling ontwaken
-
Methode: Zazen (zitmeditatie), koans (paradoxale vragen), dagelijkse eenvoud
Raamwerk:
-
De ‘geestloze geest’ (mu-shin)
-
Geen ego = geen lijden = vrede
6.1. Boeddhisme – Achtvoudig Pad & meer
-
Achtvoudig Pad (tot verlichting):
- Juist inzicht
- Juist voornemen
- Juist spreken
- Juist handelen
- Juist levensonderhoud
- Juiste inspanning
- Juiste aandacht
- Juiste concentratie
-
4 edele waarheden:
- Er is lijden
- Oorzaak = verlangen
- Beëindiging is mogelijk
- Volg het Achtvoudige Pad
-
Zen-specifiek:
-
Koans (paradoxen als spirituele oefeningen)
-
Zazen (zitmeditatie)
-
Geen-scheiding tussen verlichting en het alledaagse
-
“Niet doen van kwaad, het doen van het goede, het zuiveren van de geest... dit is de leer van de Ontwaakten.”
Dhammapada vers 183
(Pali: “Sabba pāpassa akaraṇaṁ, kusalassa upasampadā, sacitta-pariyodapanaṁ — etaṁ buddhāna sāsanaṁ.”)
7. Sjamanisme (wereldwijd)
Kernidee:
Alles leeft en heeft een geest. Via trancereizen, planten, rituelen en natuurcontact kan men met spirits en het hogere communiceren.
-
Doel: Harmonie met natuur en spirituele werelden
-
Methode: Trance, drum, ademhaling, dans, plantenmedicijnen
Energiesysteem:
-
Vaak wordt gesproken over energiepunten (zoals het hart, derde oog)
-
Verbonden met de vier elementen of windrichtingen
7.1 Sjamanisme
Kosmologie & spirituele reizen
-
3 werelden:
-
Onderwereld (voorouders, wortels)
-
Middenwereld (natuur, mensen)
-
Bovenwereld (gidsen, goden)
-
-
4 windrichtingen / 4 elementen:
Symboliseren aspecten van het leven, heling en psyche -
Krachtobjecten:
Drum, veren, stenen, kruiden -
Medicijnwiel (bijv. Lakota, Andes):
Cirkel van genezing en balans tussen lichaam-geest-ziel
8. Moderne esoterie
New Age
Kernidee:
Een combinatie van bovenstaande tradities, vertaald voor de moderne mens.
-
Bekende concepten: Hogere Zelf, Zielendoel, Ascensie, Lichtlichamen, Multidimensionaal bewustzijn
-
Praktijken: Reiki, kristallen, affirmaties, channeling, energetische healing
8.1 New Age
Combinaties van oude systemen
-
Hogere lichamen:
-
Etherisch lichaam
-
Emotioneel lichaam
-
Mentaal lichaam
-
Spiritueel lichaam
-
Astrale, causale, monadische lichamen
-
-
Ascensie-trappen / frequentie-verhoging
-
Verlichtingsprocessen op 3D → 4D → 5D (dimensie-denken)
-
-
Zielendoel, lichtwerkers, sterrenzaden
-
Ideeën over kosmische oorsprong van de ziel
-
-
Healers & tools:
Reiki, kristallen, aura-cleansing, energiecodes