Traditionele Boeddhistische
Visie op Maitreya
Oorsprong en geschriften
Maitreya wordt genoemd in oude boeddhistische teksten, zowel in Theravāda als Mahāyāna. In de Pali Canon (de oudste geschriften van het boeddhisme),
wordt hij kort genoemd, maar in de Mahāyāna-soetra’s krijgt hij een veel grotere rol.
Hij is een bodhisattva... een wezen dat verlichting heeft bereikt, maar uit mededogen wacht met het binnengaan van het nirvana om anderen te helpen.
Maitreya woont volgens de overlevering nu in de Tushita-hemel, een spirituele sfeer waar gevorderde bodhisattva’s verblijven.
Wanneer de leer van de huidige Boeddha, Gautama, volledig is verdwenen uit de wereld, zal Maitreya op aarde wedergeboren worden, onder een boom genaamd de Nāga-pala, om opnieuw de Dharma te onderwijzen.
De cyclus van Boeddha’s
In het boeddhisme zijn er meerdere Boeddha’s over zeer lange tijdperken. Gautama Boeddha is de vierde Boeddha van dit tijdperk (kalpa).
Maitreya zal de vijfde Boeddha zijn.
Wanneer verschijnt Maitreya?
Er zijn geen exacte voorspellingen, maar volgens sommige teksten zal Maitreya pas verschijnen miljoenen jaren in de toekomst,
wanneer de mensen weer klaar zijn voor de Dharma.
Eigenschappen van Maitreya (traditioneel)
Liefdevolle vriendelijkheid (maitri/metta) – zijn naam betekent letterlijk "vriendelijkheid".
Koninklijke verschijning – vaak afgebeeld als een prins of toekomstige koning, met sieraden.
Zittend op een troon – in tegenstelling tot andere Boeddha's die vaak in lotushouding zitten.
Soms draagt hij een kroon, en een kleine stupa op zijn hoofd, als symbool van zijn toekomstige Boeddhaschap.
Verschillende stromingen over Maitreya
Theravāda
Minder focus op Maitreya.
Wel erkend als de toekomstige Boeddha, maar zonder uitgebreide verering.
Mahāyāna
Maitreya wordt actief vereerd.
In sommige scholen (zoals in het Tibetaans boeddhisme) wordt hij gezien als een levend wezen dat nu in Tushita is en waar je zelfs contact mee kunt maken door meditatie.
Vajrayāna / Tibetaans boeddhisme
Maitreya is een van de vijf grote bodhisattva’s.
Er zijn meditatieve visualisaties en mantra's om met hem in contact te komen.
De beroemde Tibetaanse leraar Asanga zou hem spiritueel ontmoet hebben.
Moderne en esoterische visies op Maitreya
In de 20e en 21e eeuw is Maitreya ook buiten het traditionele boeddhisme een spiritueel symbool geworden, vooral in New Age,
theosofie, en esoterische bewegingen.
Theosofie & New Age
Helena Blavatsky (19e eeuw) en later Alice Bailey zagen Maitreya als de "Wereldleraar".
Hij zou niet alleen een Boeddha zijn, maar ook een universele spirituele gids voor de hele mensheid.
Wordt vaak verbonden met figuren als Jezus, Krishna, of andere verlossers... als verschillende uitingen van één universeel bewustzijn.
Benjamin Creme
Schotse esotericus die beweerde dat Maitreya nu al op aarde leeft, incognito.
Volgens hem is Maitreya actief in de wereld sinds eind 20e eeuw, en zal hij zich op een dag bekendmaken als de "Leraar van alle religies".
Universeel symbool
Maitreya wordt in moderne stromingen vaak gezien als:
Brenger van vrede
Verlichter van de mensheid
Gids naar een nieuw tijdperk van harmonie en liefde
Een hele interessante vergelijking, is het verhaal van Maitreya dit bevat sterke symboliek, net zoals de dood en wederopstanding van Jezus symbool staat voor transformatie, bevrijding van het ego, en spirituele wedergeboorte.
In de boeddhistische context is Maitreya de toekomstige Boeddha die verschijnt wanneer de leer van Gautama Boeddha (de Dharma) volledig vergeten of verwaterd is. Dat symboliseert niet alleen het cyclische karakter van tijd en spiritualiteit in het boeddhisme, maar ook het diepere idee dat wanneer de waarheid (Dharma) verdwijnt, er vanzelf een hergeboorte of herontdekking komt, een soort spirituele reset. De boom waaronder Maitreya zal ontwaken – de Nāga-pala – fungeert, net als de Bodhiboom van Gautama Boeddha, als symbool van verlichting en verbinding tussen hemel en aarde.
Vergelijking met Jezus: De dood en opstanding van Jezus in de christelijke traditie wordt vaak geïnterpreteerd als het loslaten van het ego, het overwinnen van de dood (of het 'ik'), en een transformatie naar een hogere staat van zijn, het goddelijke, het eeuwige. Ook dat verhaal is veel meer dan een historische gebeurtenis; het is een diep psychologisch en spiritueel symbool.
Overeenkomsten in symboliek:
Dood van het ego / verdwijnende Dharma: Beide staan symbool voor het einde van een oude staat van zijn of bewustzijn.
Wedergeboorte / komst van Maitreya: Nieuwe verlichting, spirituele waarheid, of een herontdekte staat van bewustzijn.
Boom / kruis: Beide zijn spirituele 'instrumenten' van transformatie, plekken waar het heilige zich manifesteert.
WE ZITTEN ER MIDDEN IN, IN DEZE TRANSFORMATIE, EN EEN KUNDALINI HARTOPENING ACTIVATIE HELPT HIERBIJ OM TERUG TE GAAN NAAR 'HET ZELF.
Vanuit het perspectief van Carl Jung zit zowel het verhaal van Jezus als dat van Maitreya boordevol archetypische symboliek. Beiden kun je zien als manifestaties van het Zelf, het archetype van de totaliteit van de psyche... het diepste centrum van wie we zijn, dat boven het ego uitstijgt.
Maitreya als archetype:
Maitreya, de toekomstige Boeddha, symboliseert de toekomstige realisatie van het Zelf. In Jungiaanse termen is het een belichaming van het potentieel dat in het onbewuste sluimert en op een dag bewust wordt gemaakt... een soort innerlijke "verlosser" die pas verschijnt wanneer het ego (of de bewuste persoonlijkheid) niet langer toegang heeft tot de oorspronkelijke waarheid (de Dharma).
Net zoals Jezus symbolisch sterft (het ego sterft) en verrijst als het Christus-bewustzijn, zo verschijnt Maitreya pas wanneer de oude Dharma verdwijnt: als het ego-gestuurde leven zijn limiet bereikt, komt er een kans op transformatie.
Cyclisch proces – individueel én collectief:
In Jungiaanse psychologie zijn mythen en religies projecties van innerlijke psychologische processen. De komst van Maitreya is dan een innerlijke gebeurtenis, een toekomstige innerlijke verlichting, een wedergeboorte van wijsheid wanneer het oude systeem (persoonlijk of cultureel) faalt.
Gautama verdwijnt → oude bewustzijn faalt.
Maitreya verschijnt → Zelf manifesteert zich.
Jung zou zeggen dat deze verhalen verwijzen naar het proces van individuatie: het pad waarop het ego (het bewuste ik) zich steeds meer integreert met het onbewuste, totdat het zich verenigt met het Zelf – dat diepe, universele archetype van volledigheid.
De boom (Nāga-pala) als symbool:
In Jungiaanse symboliek vertegenwoordigt een boom vaak de levensboom – een verbinding tussen het bewuste (boven) en onbewuste (wortels). De boom is het kanaal waardoor de verlichting (of de manifestatie van het Zelf) zich uitdrukt in de materiële wereld.
Net zoals het kruis bij Jezus een soort as vormt tussen hemel en aarde, functioneert de boom als het centrum waar transformatie plaatsvindt. Het is de plek waar het oude sterft en het nieuwe geboren wordt.
Samengevat:
Jezus’ opstanding = de overwinning van het Zelf over het ego.
Maitreya’s komst = toekomstige manifestatie van het Zelf nadat de oude structuren zijn ingestort.
Beide verhalen = mythische representaties van het proces van innerlijke transformatie en de reis naar heelheid.
GERELATEERDE ONDERWERPEN:
